Governance en leiderschap in tijden van onzekerheid en complexiteit

De wereld waarin organisaties vandaag de dag opereren, wordt steeds dynamischer en complexer. Hoe kun je als bestuurder of leider effectief navigeren in een context waarin verandering de norm is? Bij ADJ zien we deze uitdaging als een kans om te groeien en onze opdrachtgevers te ondersteunen bij het benutten van deze mogelijkheden.

Een goede organisatiestructuur versterkt de koers

Veel bestuurders en leiders ervaren dat er veel van hen wordt gevraagd. Het scherpstellen van ambities en prioriteiten is daarbij essentieel. Dit begint met een heldere visie en koers, die aansluit bij de missie en kernwaarden van de organisatie. Een goed ingerichte organisatiestructuur ondersteunt de koers en zorgt voor de randvoorwaarden van een heldere verdeling van rollen en verantwoordelijkheden. Zodat het leiderschap – wat ons betreft het (persoonlijk) leiderschap van eenieder in de organisatie – effectief kan inspelen op uitdagingen en veranderingen.

De overstap naar een beter passende governance

We merken steeds vaker dat organisaties kritisch reflecteren op de effectiviteit van hun top- en managementstructuur. Tijdens onze opdrachten ervaren we dat organisaties, als illustratie van de bredere trend van professionalisering in de publieke sector, over willen stappen naar een ander governance model dat beter aansluit bij hun huidige behoeften. Met name bij stichtingen zien we dat het steeds moeilijker wordt voor een klein bestuur om zowel het dagelijkse management te voeren én dat kritisch te evalueren. Een model waarin dagelijks bestuur en toezicht gescheiden wordt, is dan een voor de hand liggende oplossing. Wanneer wij deze transitie begeleiden, bespreken we onder andere hoe de rollen en verantwoordelijkheden veranderen.

Samenspel tussen Raad van toezicht en Bestuur

Onze adviseurs merken dat een transitie van toezichthoudend bestuur naar een Raad van Toezicht met zowel organisatorische als culturele veranderingen gepaard gaat. Onze ervaring leert dat effectief samenspel tussen Raad en bestuurder, ieders rol ten goede komt. De toegevoegde waarde van ADJ ligt in het stapsgewijs organiseren van deze samenwerking. Dit samenspel krijgt vorm door gezamenlijk een passende toezichtsvisie en informatieprotocol te ontwikkelen, en door te bepalen met hoeveel commissies de nieuwe Raad van Toezicht wil werken. Deze transitie vraagt wél om geduld, omdat de nieuwe dynamiek tussen bestuur en toezicht tijd nodig heeft om zich te ontwikkelen en te verfijnen.

Zelfevaluatie: effectiever en beter voorbereid toezichthouden

Een andere mogelijkheid in het versterken van de governance is het regelmatig evalueren van het eigen functioneren van de Raad van Toezicht. Tijdens deze zelfevaluaties kijken we niet alleen naar formele verantwoordelijkheden, maar ook naar hoe de raad kan bijdragen aan strategische doelen en crisismanagement. Wij merken dat een gestructureerde reflectie enorm helpt om de relevantie en diepgang van de raad te vergroten en beter voorbereid te zijn op de veranderende context.

Door de zelfevaluatie onder begeleiding van ADJ hebben wij onze sterktes en verbeterpunten geïdentificeerd als raad en ten behoeve van de organisatie. Er kwamen concrete verbeterpunten naar voren die we direct konden implementeren.’ – Lid Raad van Toezicht, van een zorgorganisatie.

Wil je meer weten over hoe wij zelfevaluaties begeleiden? Lees dan onze blog: Zelfevaluatie doorbreekt de macht der gewoonte.

Meer inzichten over leiderschap staan in onze blog: Structuur en leiderschap – een krachtig tweespan.

Anna van der Giessen
Programmamanager
Organisatieadvies
December 2024